Werkkaart kwaliteitscriteria voor de verklarende analyse

Een gedragen verklarende analyse (VA) is een voorwaarde voor de best passende hulp, de gezamenlijke besluitvorming over in te zetten interventies, gelijkwaardige samenwerking met jeugdigen en ouders/opvoeders en zorgvuldige onderbouwing van het plan van aanpak dat aansluit bij wensen en behoeften van jeugdigen en gezinnen. Bij VA horen een aantal randvoorwaarden/ CRITERIA die bijdragen aan de kwaliteit van de gemaakte analyses.

Om professionals te ondersteunen bij het maken van VA hebben wij in nauwe samenwerking met Bureau PEERS en Karakter, academisch centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie  de WERKKAART KWALITEITSCRITERIA ontwikkelt. Deze werkkaart sluit aan bij de fasen van de hulpverleningscyclus en maakt per fase inzichtelijk waar de professionals op moeten letten om een goede kwaliteit van VA te waarborgen. De werkkaart kwaliteitscriteria is helpend bij reflectie op het proces en/of de kwaliteit van gemaakte VA tijdens trainingen en intervisie-, supervisie-, coaching on the job sessies of casuïstiekbesprekingen, als ook in direct contact met gezinnen.

De werkkaart kwaliteitscriteria is ontwikkeld i.h.k.v. ZonMw implementatieproject ‘Samen op weg naar een gedragen verklarende analyse: kennis meer toepasbaar maken voor de praktijk’.

Gebruik de WERKKAART KWALITEITSCRITERIA in combinatie met het REFLECTIE-INSTRUMENT kwaliteitscriteria VA (zie hieronder).

Reflectie op de kwaliteit van de verklarende analyse

Aanvullend op de werkkaart kwaliteitscriteria VA is ook een REFLECTIE-INSTRUMENT ontwikkeld voor professionals die werken met VA in de dagelijkse praktijk. Het doel van dit reflectie-instrument is om professionals te ondersteunen bij de toepassing van de verschillende onderdelen van VA en bij het duurzaam borgen van de kwaliteit van VA.

Het is uitdrukkelijk geen beoordelingsinstrument, maar een hulpmiddel om zelf en/of met collega’s, bijvoorbeeld tijdens training, intervisie, supervisie en casuïstiekbespreking, te reflecteren op de inhoud en kwaliteit van gemaakte VA. Wat werkt/lukt al goed en waar is nog ruimte voor groei en verbetering? De uitkomsten en het gezamenlijk gesprek over de inzichten bieden concrete aanknopingspunten voor doorontwikkeling en verbetering.

In het reflectie-instrument worden per fase van de hulpverleningscyclus een aantal elementen beschreven die je (per element) scoort. Daarnaast worden per onderdeel een aantal open reflectievragen gesteld die helpen bij het signaleren van  hiaten en knelpunten, en bij het bepalen van eventuele verbeterpunten en concrete vervolgstappen.

Leg dit reflectie-instrument naast een recent gemaakte VA en ga voor elke fase na in hoeverre de beschreven elementen in deze VA aan bod komen. Ben je  tevreden over hoe dit element is verwerkt of zie je ruimte voor verbetering? Vink aan wat het beste past bij je conclusie voor het betreffende element.

nog niet gelukt: dit element is niet benoemd in de betreffende VA of de uitwerking van dit element voldoet niet aan de beschrijving van het element.

verdient aandacht: dit element is wel expliciet benoemd, maar onvolledig en/of onvoldoende concreet en duidelijk geformuleerd.

goed gelukt: dit element is in de betreffende VA expliciet, volledig en concreet verwerkt volgens de beschrijving van het element.

Met behulp van een aantal open vragen reflecteer je vervolgens per onderdeel op wat al lukt en wat je als helpend ervaart, wat nog verbetering behoeft en hoe je dat wilt bereiken. Benoem per open vraag de belangrijkste punten.

Bekijk ook de ondersteunende ANIMATIE over het reflectie-instrument kwaliteitscriteria voor de VA.

Wat levert het gebruik van de werkkaart en het reflectie-instrument kwaliteitscriteria op?

Het werken met deze praktische hulpmiddelen draagt bij aan en biedt concrete handvatten voor het voortdurend samen leren en verbeteren in de praktijk. Om het werken met VA goed te borgen en de kwaliteit op peil te houden, is het belangrijk om (op alle niveaus) een vertaalslag te maken van de geleerde lessen naar de dagelijkse praktijk. Ga het gesprek aan over het werken met VA, de ervaren successen en de eventuele uitdagingen en dilemma’s: wat valt op als jij de hulpmiddelen inzet bij het maken van en het reflecteren op VA, wat betekenen de inzichten, waar sta jij/ waar staan wij (als team en/of organisatie) m.b.t. het werken met VA, wat gaat er goed, wanneer zijn we tevreden, wat willen we verbeteren en hoe gaan we dat aanpakken?